KONSEP PENDIDIKAN SUFISTIK ‘ABDUL WAHAB ASY-SYA’RÂNI

Autor(s): Subeidi Subeidi
DOI: 10.24260/khatulistiwa.v1i2.186

Abstract

This research on concept of Sufism by ‘Abdul Wahab asy-Sya’râni studies about the education components which covers: the aspects of purpose and teaching material, the aspects of teacher and students, the aspects of method and strategy in Sufism Education, as well as the relevance of Sufism education by asy-Sya’râni with the development of character building. The finding results of this research are: 1) The Sufism education by asy-Sya’râni is the one of which the main purpose is to reach ma'rifatullah. The levels of ma'rifatullah can be reached through syuhud, and reaching syuhud can be done by performing the study of universe, as already done by secular scientists. The difference is that the Syarâni’s Sufism education in performing the universe study needs spiritual condition; that is the pureness of soul which can be reached through the preaching materials such as żikr, tafakur, Qur’an recitation, istighfar and so on. Its implementation is that when the students learn the physics, biology and so on, they should do the prayer well and regularly. 2) Guru is the one guiding the students to direct to Allah by tracing His way. According to asy-Syarâni they are called mursyid. While the students are called sālik.Sālik is someone who spiriatually walks to be close to Allah to get His Blesssing. 3) The method in Sufism is called tarīqah. It is a path or way to reach man’ aim activities and efforts to increase the human personality by building and developing their potentiality.

References

Aceh, Abubakar, 1996, Pengantar Ilmu Tarikat: Kajian Historis tentang Mistik, Solo: Ramadāni, cet. XII.

Achmadi, 2008, Ideologi Pendidikan Islam: Paradigma Humanisme Teosentris, Yogyakarta: Pustaka Belajar.

Achmadi, 1992, Ideologi Pendidikan Islam: Paradigma Humanisme Teosentris, Yogyakarta: Pustaka Belajar.

Armstrong, Amatullah, 1996, Sufi Terminology (al-Qamus al-Shufi), The Mystical Language of Islam, Terj. Nasrullah dan Ahmad Baiquni, Bandung: Mizan.

Armstrong, Amatullah, 1996, Khazanah Istilah Sufi: Kunci Memasuki Dunia TaSawuf, Bandung: Mizan.

Arifin, H.M. 2003, Ilmu Pendidikan Islam, Jakarta: Bumi Aksara.

Arifin, H.M. 2003, H.M. 1997, Pendidikan Islam Abad XXI, Tinjauan dari Perspektif Ilmu dan Filsafat, dalam Muslih Usa dan Adem Widjan (ed), Peradaban Islam dalam Peradaban Indonesia, Yogyakarta: Aditya Media.

Asy’ari, Hasyim, tt., Adab al-‘Alim wa Muta’allim, Jombang: Maktabah at-Turats.

Azrā, Azyumardi, 2008, “pengantar: Hamka dan urgensi pendidikan Akhlak” dalam samsul Nizar, Memperbincang Intelektual dan Pemikiran Hamka Tentang Pendidikan Islam, Jakarta: kencana.

Azrā, Azyumardi, 1998, Esei-esei Intelektual Muslim dan Pendidikan Islam, Jakarta: logos Wacana ilmu.

Echols, John M, dan Sadili, Hasan, 2005, An English-Indonesian Dictionary (Kamus Inggris-Indonesia), Jakarta: PT Gramedia.

Echols, John M, dan Sadili, Hasan,1995, An English-Indonesian Dictionary (Kamus Inggris-Indonesia), Jakarta: PT Gramedia.

al-Gazâlî, lmam, 2003, Bidayah al-Hidayah (terj.), Yogyakarta: Pustaka Sufi.

al-Gazâlî, lmam, 2000, Ihya Ulumuddin, Qairo, Mesir: Daar al-Taqwa.

al-Gazâlî, lmam, 1989, Mīzan al-‘Amal, Bairut: Dār al-Kutb al-‘Alamiyah.

al-Gazâlî, lmam, 1986, Ayyuha al-Walad, Beirut: Dar al-Kutb al-‘Ilmiyah.

al-Gazâlî, lmam, 1316 H, al-Munqiz min ad-ḍalāl, Kairo.

al-Gazâlî, lmam, 1400 H, Naẓariyah at-Tarbiyah al-Islamiyah li al-Fard wa al-Mujtama’ , Makkah al-Mukaramah: Jami’ah Umm al-Qura’.

al-Gazâlî, lmam, 1970, Miskat al-Anwar, di dalam al-Quṣar al-‘Awali, oleh as-syekh Muhammad Musthafā Abu al-‘Alā, Kairo: Maktabah al-Jundi.

al-Gazâlî, lmam, tt., Ihyā’ ‘Ulūm al-Dīn, Jilid III, Surabaya: Salim Nabha.

al-Gazâlî, lmam, tt., Ihyā’ Ulūm ad-Dīn, Bairut: Dār al-Ma’arif.

Hamka, 1993, TaSawuf Perkembangan dan Pemurniannya, Jakarta: Pustaka Panjimas, Cet XVIII.

Hammād, Zain al-‘Ăbidīn, Ahmad Suhailah, 2004, Mas’ūliyah al-Usrah fi Tahsīn as-Syabab Min al-Irhab, Lajnah al-Ilmiyah li al-Mu’tamar al-ālami al-Mauqif al-Islam Min al-Irhāb.

Hanafi, Hasan, terj. Husain, Ibrahim, 1974, Filsafat Pendidikan Islam, Jakarta: Bulan Bintang.

Harian Kompas, 16 Juli 2013, Politik dan Hukum.

Harian Kompas, 12 September 2011, “Rindu pada Sosok Hoegeng dan Lopa”.

Harian Jawa Pos, 2 Juli 2013, KPK sebut Dada Rosada Suap hakim

Harian Indopos, 27 Juni 2013, Tak dapat BLSM Acungkan Golok.

Harian Suara Merdeka, 10 Desember 1973, Ratu Kalinyamat.

al-Jīlani, ‘Abdul Qādir, 2005, Al-Fatḥ ar-Rabbāni wa al-Faiḍ ar-Rahmāni, Bairut: Dār al-Kutub al-‘Imiah.

al-Jīlani, ‘Abdul Qādir, tt., Al-Ghunyah li at-Ṭalabi Ṭārīq al-Haqq, Kairo: Dar al-Kutub alIslamiyah.

al-Jīlani, ‘Abdul Qādir, tt.: Miftāh Dār as-Sa’ādah wa Manṣūr Wilāyah al-‘Imi wa al-Irādah, Beirut: Dāar al-Kutub al-Imiah.

al-Jîlî, Abdul-Qôdir, tt., Sirru al-Asrâr, wa Matharu al-Anwâr, Mesir: al-Jâmi’ al-Azhar.

Al-Kailani, Irsan, Majid, 1998, Filsafat at-Tarbiyah al-Islāmiyah, Makkah: Maktabah Hadi.

Al-Kailani, Irsan, Majid,1995, Taṭawwur Mafhūm an-Naẓarīyah at-Tarbawīyah al-Islāmiyah, Damaskus: Dār Ibn al-Katsir.

Al-Kailani, Irsan, Majid, 1988, Filsafat at-Tarbiyah al-Islāmiyah, Makkah: Maktabah Hadi.

Kartanegara, Mulyadi, 2006, Menyelami Lubuk TaSawuf, Jakarta: Erlangga.

Kartanegara, Mulyadi, 2002, Panorama Filsafat Islam, Bandung: Mizan.

Kartanegara, Mulyadi, 2000, Trilogi Metafisik: Tuhan, Alam, dan Manusia, Bandung, Mizan.

Kuhn, Thomas, 2008, The Stucture of Scientific Revolutions, Peran Paradigma Dalam Revolusi Sains, (trj), Bandung: Rosdakarya

Kuntowijoyo, 1996, Paradigma Islam: Interpretasi Untuk Aksi, Bandung: Mizan.

Majid, Abdul, dkk, 2010, Pendidikan Karakter dalam Perspektif Islam, Bandung: Insan Cita Utama.

Manżūr, Ibn, Mukrim, ibn, Muhammad, tt., Lisān al-‘Arab, Bairut: Dār al-Ṣādir.

Mulkhan, Munir, Abdul, 2012, “Rekontruksi Filsafat Tarbiyah” Dasar Pengembangan Ilmu dan Teknologi Pendidikan Islam, Yogyakarta.

Mulkhan, Munir, Abdul, 2009, Ajaran dan Jalam Kematian Syekh Siti Jenar, Yogyakarta: Kreasi Wacana.

Mulkhan, Munir, Abdul, 2007, Satu Tuhan Seribu Tafsir, Yogyakarta: Kanisius.

Mulkhan, Munir, Abdul, 2004, Kecerdasan Makrifat dan Revolusi Spiritual dalam Tradisi Sufi, Yogyakarta: Jurnal Jurusan Kependidikan Islam.

Mulkhan, Munir, Abdul, 2002, Nalar Spiritual Pendidikan: Solusi Problem Filosofis Pendidikan Islam, Yogya: Tiara Wacana.

Mulkhan, Munir, Abdul, 1994, Runtuhnya Mitos Politik Santri, Yogyakarta: Sipress.

Mulkhan, Munir, Abdul, 1994, Paradigma Intelektual Muslim, Yogyakarta: Sipress.

Mulkhan, Munir, Abdul, 1993, Paradigma Intelektual Muslim: Pengantar Filsafat Pendidikan Islam dan Dakwah, Yogyakarta: Sipress.

an-Najar, Amir, 2004, Psikoterapi Sufistik dalam Kehidupan Modern, terj., Jakarta: Hikmah.

Poerwadarmita, W.J.S, 1991, Kamus Umum Bahasa Indonesia, Jakarta: Balai Pustaka.

Simuh, 1997, TaSawuf dan Perkembangannya Dalam Islam, Jakarta: PT Raja Grafindo Persada.

Simuh, 1995, TaSawuf dan Perkembangannya Dalam Islam, Jakarta: PT Raja Grafindo Persada.

Siroj, Aqil, Said, 2012, TaSawuf Sebagai Kritik Sosial, Mengedepankan Islam Sebagai Inspirasi, Bukan Aspirasi, Jakarta: Foundation, Cet IV.

Siroj, Aqil, Said, 2006, TaSawuf Sebagai Kritik Sosial, Mengedepankan Islam Sebagai Inspirasi, Bukan Aspirasi, Jakarta: Foundation, Cet I.

asy-Sya’rāni, Wahab, Abdul, 2011, “Cahaya Suci Pada Pintu-Pintu Surga, Adab BertaSawuf dalam Bingkai Syar’i”, Terjemahan dari Lawāqiḥ al-Anwar al-Qudsiyah Fi Ma’rifati Qawāid as-Ṣūfiyah, oleh Wasmukan, Surabaya: Risalah Gusti, Cet. I.

asy-Sya’rāni, Wahab, Abdul, 2005. Lentera Kehidupan Kunci Meraih Hidup Bahagia Dunia dan Akhirat, Terjemahan dari Tanbihul Mugtarrīn, oleh Eny Yulika, Yogyakarta: Hijrah.

asy-Sya’rāni, Wahab, Abdul, 2004, Berselimut Cahaya Tuhan: Mengenal Lebih Jauh Prinsip-prinsip Tarekat Sufi, Terjemahan dari al-Anwar al-Qudsiyah Fi Ma’rifah Qawāid as-Ṣūfiyah, oleh Irwan Kurniawan, Bandung: Pustaka Hidayah, Cet. I.

asy-Sya’rāni, Wahab, Abdul, 2003, “Beranda Sang Sufi”, Terjemahan dari, at-Ṭabaqāt al-Kubrā al-Musammāt bi Lawāqiḥ al-Anwār fi Ṭabaqāt al-Akhyār, oleh Syarif Hade Masyah, Bandung: Hikmah, Cet I.

asy-Sya’rāni, Wahab, Abdul, 1998, Lawāqiḥ al-Anwar al-Qudsiyah Fi Bayāni al-Uhud al-Muhamadiyah, Bairut: Dar al-Kotob al-Ilmiya, cet I.

asy-Sya’rāni, Wahab, Abdul, 1996, Lawāqiḥ al-Anwar al-Qudsiyah Fi Ma’rifati Qawāid as-Ṣūfiyah, Bairut: Dār al-Fikr, Cet I.

asy-Sya’rāni, Wahab, Abdul, 1998a, al -Kibrit al-Aḥmar Fi Bayāni al-Ulūmi al-syekh al-Akbar, Bairut: Dar al-Kotob al-Ilmiyah, Cet I.

asy-Sya’rāni, Wahab, Abdul, 1998b, al-Jawāhir wa ad-Durar, al-Maktabah al-Azhariyah li-At turats, cet I.

asy-Sya’rāni, Wahab, Abdul, 1997, The Encyclopaedia of Islam, Lieden: Brill.

asy-Sya’rāni, Wahab, Abdul, 1992, al-Anwar al-Qudsiyah Fi ma’rifati as-Ṣūfiyyah, Bairut: al-Maktabah al-Ilmiyah, Cet I.

asy-Sya’rāni, Wahab, Abdul, 1959, al-Yawāqit wa aj-Jawāhir Fi Bayāni ’Akāidi al-Akābir, Syirkah, akhir, Maktabah wa Maṭba’ah Mustofa al-Babi al-Hālibi wa al-Aulādihi, Cet I.

asy-Sya’rāni, Wahab, Abdul, 1954, Encyclopaedia of Religon and Ethics, New York: Charles Schribner and Sons.

asy-Sya’rāni, Wahab, Abdul, tt.b, al-Mīzan al-Kubrā, Indonesia: Maktabah Dār al-Kutub al-Arabiyah.

asy-Sya’rāni, Wahab, Abdul, tt.c, Tanbīhu al-Mughtarrīn, Semarang: Toha Putra.

asy-Sya’rāni, Wahab, Abdul, tt.d, Laṭāif al-Minan wa al-Akhlak, Mesir: Mustofa al-Babi al-Halibi wa Akhawaihi.

asy-Sya’rāni, Wahab, Abdul, 1374 H, at-Tabāqat al-Kubrā, Kairo: Jld I.

Tanwil, Taufiq, tt., At-TaSawuf fi Misr Aban al-Asr al-Uśmāni, Kairo: al-Hai’a al-Misriyya.

Zohar, Danah, and Marshal, 2000, SQ: Spiritual Intelegence: the ultimate Intelegence, Great Britain: bloomsburi.

Zohar, Danah, and Marshal, 2001, SQ, Memanfaatkan Kecerdasan Spiritual dalam Berfikir Integralistik dan Holistik untuk Memaknai Kehidupan, Bandung: Mizan.

Refbacks

  • There are currently no refbacks.